Onthardingsprojecten

De Kempense verhardingsvoetafdruk (365 m² per inwoner) is groot en groeit, wat leidt tot steeds meer (klimaat)problemen. De Kempen is bijzonder kwetsbaar voor de toenemende droogteproblematiek. De Kempense gemeenten willen verharding vermijden, terugdringen en afkoppelen. Hiermee gaan we graag aan de slag en we trachten deze ambitie mee waar te maken in onze ontwerpopdrachten.

bekijk enkele voorbeelden

ruimtelijk beleidsplan

Met het decreet van 8 december 2017 introduceerde de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening een volledig nieuw planningssysteem: de ruimtelijke beleidsplannen of de opvolgers van de ruimtelijke structuurplannen. Een ruimtelijk beleidsplan bestaat uit een strategische visie en uit één of meer beleidskaders die samen het kader voor de gewenste ruimtelijke ontwikkeling aangeven. De strategische visie bevat de visie op lange termijn voor de ruimtelijke ontwikkeling en beschrijft de uitdagingen die op de gemeente afkomen, de ambities van de regio en de gemeente, de doelstellingen voor het ruimtelijke beleid en de vertaling hiervan in de ruimtelijke ontwikkeling. De strategische visie wordt geconcretiseerd in beleidskaders. Beleidskaders beschrijven onder meer hoe en met wie de gewenste ruimtelijke ontwikkeling wordt gerealiseerd. Het beleidsplan wordt omkaderd door onderzoeksrapporten, beleidsacties en monitorings– en evaluatierapporten.

beleidsvisie wonen

In de beleidsvisie wonen legt de gemeente vast hoe ze haar dorps– of stadskern wil zien evolueren over langere termijn. Dit is interessant voor gemeenten die willen werken aan een (gedifferentieerde) verdichtings– of ontdichtingsstrategie in de verschillende deeldorpen. Ruimtelijke spelregels en concepten zoals kanskavels en groene dorpsharten kunnen naar wens worden geïntegreerd en bestaande beleidsinstrumenten worden op maat van de gemeente vertaald in het document. Een beleidsvisie is ondergeschikt aan een verordening of ruimtelijk uitvoeringsplan, maar effent vaak wel het pad om in een latere fase de principes die in de visie voor ogen worden gehouden, juridisch te verankeren.

ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP)

Een ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) wordt opgemaakt ter uitvoering van de beleidsopties in een ruimtelijk structuurplan voor een bepaald gebied. Een ruimtelijk uitvoeringsplan legt voor dit gebied enerzijds de bestemming vast, en bepaalt als dusdanig welke functies en activiteiten er in kunnen plaatsvinden. Anderzijds bevat het plan ook stedenbouwkundige voorschriften voor de inrichting en het beheer van het gebied. Een ruimtelijk uitvoeringsplan vervangt het gewestplan binnen de grenzen van het plangebied. Eens het plan goedgekeurd is, vervallen de voorschriften van het gewestplan en vormen de voorschriften van het ruimtelijk uitvoeringsplan het nieuwe juridische kader voor het afleveren van omgevingsvergunningen. 

verordening

Een gemeentelijke stedenbouwkundige verordening is een planningsinstrument dat voor specifieke thema’s of problematieken stedenbouwkundige voorschriften kan vastleggen. In tegenstelling tot een ruimtelijk uitvoeringsplan, is een verordening geen gebiedsgericht document dat enkel van toepassing is binnen een welomlijnd plangebied. Een verordening bevat generieke bepalingen die gelden binnen het gehele grondgebied van een gemeente. Stedenbouwkundige verordeningen kunnen onder meer een interessant instrument zijn om bepaalde aspecten te sturen met betrekking tot woonkwaliteit, verkavelingen, groenvoorzieningen, parkeerbeleid, wonen boven winkels, etc. 

masterplan, beeldkwaliteitsplan, ontwerpend onderzoek

Om de gewenste ontwikkeling van een woonkern of een specifiek gebied in beeld te brengen en te sturen, kan een masterplan of een stedenbouwkundige studie worden opgemaakt. Hierin wordt op basis van een grondige analyse en ontwerpend onderzoek een ruimtelijke visie uitgewerkt. Deze ruimtelijke visie wordt geconcretiseerd in structuurschetsen of inrichtingsvoorstellen, al dan niet uitgewerkt voor meerdere scenario’s. Verschillende thema’s kunnen centraal staan in de studie (bedrijvigheid, wonen, open ruimte, recreatie, ...)  Een masterplan en stedenbouwkundige studie worden volgens eenzelfde methodiek opgemaakt en kennen ook een gelijkaardige vorm en inhoud. Het onderscheid situeert zich in de precieze doeleinden van de documenten. Zo wordt een stedenbouwkundige studie in eerste instantie opgemaakt om de mogelijkheden binnen een onderzoeksgebied te onderzoeken en af te tasten. De resultaten van de studie bieden een basis om (beleids)beslissingen te nemen. Een masterplan daarentegen wordt reeds bij aanvang opgemaakt om te komen tot een beleidsmatig ruimtelijk kader voor de gewenste ontwikkeling van een gebied. 

mobiliteitsstudie

Mobiliteit is essentieel voor het dorpsleven. Mensen die zich verplaatsen kunnen deelnemen aan allerhande activiteiten, komen in contact met andere mensen, en vormen zo mee het sociaal weefsel. De wijze waarop we ons verplaatsen bepaalt echter in grote mate de inrichting, de toegankelijkheid, het gebruik en de kwaliteit van de (publieke) ruimte. Bovendien worden meer en meer vragen gesteld naar de grenzen van de draagkracht van ruimtelijk-maatschappelijke ontwikkelingen in de gemeente. Ook hierin speelt mobiliteit een cruciale rol. Bij het Atelier Ruimte Kempen maakt mobiliteit, naast ruimte, milieu en klimaat, een evenwaardig onderdeel uit van een integraal duurzame benadering. Het streven naar een fijnmazige doorwaadbaarheid van onze kernen, het faciliteren van gebiedsdekkende fietsverplaatsingen en inzetten op slimme deelmobiliteit zijn geen doelen op zich, maar essentieel om een levendige, kwaliteitsvolle en duurzame (publieke) ruimte vorm te kunnen geven.

leidraden en richtlijnen in kader van kwalitatieve projectontwikkeling

Het formuleren van inrichtingsbepalingen voor ruimtelijke ontwikkelingen op verschillende schaalniveaus en de toepassing hiervan via een geschikt ruimtelijk instrument (verordenend en/of richtinggevend), is een evenwichtsoefening tussen het aanbieden van een sterke basis enerzijds en het inbouwen van voldoende flexibiliteit anderzijds om ruimte te laten voor maatwerk en het creëren van specifieke meerwaarden. Bijkomend is deze flexibiliteit belangrijk om steeds het gepast antwoord te kunnen bieden op nieuwe ruimtelijke trends en uitdagingen. Het hanteren van richtinggevende inrichtingsbepalingen en/of leidraden die tot op het niveau van het project en de woningkwaliteit gaan, biedt hier een antwoord op. Het ‘menu kwalitatieve woonomgeving en bijhorende leidraden’ is hier een inspirerend voorbeeld van. Het team van Atelier Ruimte Kempen kan deze inspirerende modeldocumenten op maat van de gemeente vertalen.

draaiboek projectaanvragen

Naast bovenstaande ruimtelijke instrumenten kan de gemeente ook praktische ondersteunende tools uitwerken in kader van procesopvolging en projectbegeleiding. Hierdoor kunnen zijhun regisseursrol bij projectontwikkelingen versterken. Een voorbeeld hiervan is een draaiboek dat het proces toont dat de projectontwikkelaar met de gemeente moet doorlopen voorafgaand aan de vergunningsaanvraag. Een inspirerend voorbeeld van zo een draaiboek vindt u bij het onderdeel ‘modeldocumenten’. Het team van Atelier Ruimte Kempen kan een draaiboek op maat van de gemeente opmaken.

neem contact op